Address & Contact

GPS

-13.026688401017, 28.701802649559

„Osiedle istniało w latach 1943-1947 i znane bylo jako “osiedle w kwiatach” – w miejscowym języku jako “Wielki Pan” – mieszkańców 1461. W osiedlu zorganizowano przedszkole, szkołę powszechną i dwie szkoły zawodowe – stan: 350 dzieci i 65 młodzieży.
W 1943 roku nauczycielki Helena Lyczakowska i Teresa Kuczynska zorganizowały pierwsze drużyny harcerskie i gromady zuchowe. Hufiec koedukacyjny Bwama M’Kubwa składał się z 1 drużyny harcerzy, 3 drużyn harcerek i 5 gromad zuchowych. Stan w 1946 roku: 250. Hufcowa była druhna Teresa Kuczyńska. Oto ciekawy urywek raportu hufcowej z czerwca 1945 roku: “Daleko w teren nie możemy chodzić, gdyż w obecnej porze deszczowej, w olbrzymiej trawie tuż za osiedlem kryje się masa węży. Drużyny harcują w granicach osiedla i dużą cześć dnia spędzają na boisku.”
Pomimo trudności klimatycznych, hufiec co roku organizował dwutygodniowe obozy oraz wycieczki do Livingston i do sławnego wodospadu Wiktoria.
Dzieci które kończyły szkołę podstawową były wysyłane do internatów w Lusace, gdzie było gimnazjum i liceum. W rezultacie w osiedlu pozostało mało młodzieży z której w normalnych warunkach wywodzą się drużynowi i wodzowie gromad. Z latami stan drużyn malał, ale działały do końca liczne gromady zuchowe.”

źródło tekstu: https://www.zhpkanada.org/attachments/article/128/2014_05_190%20Maj%202014.pdf

„W Rodezi Pólnocnej największym polskim osiedlem było właśnie to w Bwana M’Kubwa. W języku polskim oznacza to „Wielki Pan”. Według spisu z 1944 roku zamieszkiwało tam 1182 osób. Miejscowość znajduje się w pobliżu granicy Zambii i Konga, a klimat sprzyjał rozwijaniu się afrykańskiej roślinności. W samym osiedlu zbudowane były domki z niewypalonej cegły, pokryte strzechą. W okolicach tej miejscowości znajdowały się kopalnie miedzi.
W osiedlu funkcjonowały:
– przedszkole;
– szkoła powszechna;
– szkoły zawodowe: krawiecka, mechaniczna;
– kółka zainteresowań;
– harcerstwo;
– biblioteka;
– szpital;
– koło PCK.
W roku 1945 powstał tam także kościół, przy którym działał chór parafialny oraz świetlica ze sceną artystyczną, bufetem i radiem”

źródło: https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=349239200796259&id=100071305444062&_rdr

źródło zdjęć: https://www.facebook.com/HarcerskaAfryka/posts/po-livingstone-dotarlis%CC%81my-do-kolejnego-polskiego-miejsca-pamie%CC%A8ci-w-zambii-bwan/808415239742735

oraz https://archiwumemigranta.pl/krystyna-szuba/