Cmentarz w Dubiczach

Dubicze – wieś w rejonie orańskim, na skraju Puszczy Rudnickiej. Na cmentarzu w Dubiczach spoczywają żołnierze VI Wileńskiej Brygady AK, którzy polegli 7 maja 1944 r. w walkach z litewskimi formacjami policyjnymi oraz żołnierze Zgrupowania AK Puszcza polegli 19 sierpnia 1944 r. w walce z oddziałami NKWD.

Na cmentarzu znajduje się również płyta z napisem: „Żołnierzom VI Samodzielnej Wileńskiej Brygady AK poległym 7 maja 1944 roku w walce z oddziałami nazistowskich okupantów oraz żołnierzom Zgrupowania AK Puszcza poległym 19 sierpnia 1944 roku w walce z oddziałami NKWD: kpr. Władysławowi Śmilginowi ps. „Sunim”, kpr. Krzysztofowi Stecewiczowi ps. „Marian”, strz. Czesławowi Wolnemu, strz. Przemysławowi Mickiewiczowi ps. „Karo” oraz sześciu innym nieznanym z imienia i nazwiska. Oddali życie za ojczyznę – cześć ich pamięci. Rodacy”.

Na cmentarzu w pobliżu kościoła w Dubiczach znajduje się także grób Ludwika Narbutta i jego żołnierzy. Ostatni wódz Powstania Styczniowego w Wielkim Księstwie Litewskim poległ w Puszczy Ruskiej, w bitwie stoczonej dn. 5 maja 1863 r. w okolicach jeziora Pielasa koło Dubicz i został pochowany w Dubiczach, we wspólnej kwaterze powstańczej. W wyniku zdrady Rosjanie dotarli do obozowiska powstańców. Doszło do bitwy, w której oddział został rozbity. Poległo kilkunastu powstańców, a 25 dostało się do niewoli. Pogrzeb poległych powstańców odbył się na cmentarzu przy kościele w Dubiczach w miesiąc po bitwie. W kilka miesięcy po pogrzebie kościół i mogiłę zrównano z ziemią, a władze carskie posadziły na tym miejscu brzozy. W 1933 roku, dzięki akcji podjętej przez żołnierzy i oficerów 76 Lidzkiego Pułku Piechoty, postawiono w Dubiczach pomnik, poświęcony pamięci Ludwika Narbutta i poległych powstańców. Projekt wykonał prof. Ferdynand Ruszczyc. Pomnik Narabutta został niedawno odnowiony przez polską Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Źródła:

http://www.wilnoteka.lt/pl/artykul/w-dubiczach-hold-bohaterom-ak