Cmentarz w Niewoniańcach

Położona w głębi Puszczy Rudnickiej wieś Niewoniańce przez cały okres wojenny znajdowała się w centrum walk partyzanckich. Podobnie jak i większość mieszkańców ziemi podborskiej niewoniańczanie byli powiązani z oddziałami Armii Krajowej, wspierali polskie oddziały żywnością, znaczna część mężczyzn należała do zbrojnych oddziałów polskiego podziemia. Nie mniejsze niebezpieczeństwo dla mieszkańców w czasie wojny stanowili nie tylko oddziały wojsk hitlerowskich, ale też ukrywające się w Puszczy Rudnickiej liczne oddziały partyzantki sowieckiej. Na cmentarzu w Niewoniańcach spoczywają żołnierze, którzy polegli w styczniu 1945 roku w bitwie stoczonej z oddziałami NKWD w Puszczy Rudnickiej, w okolicy miejscowości Wieczoryszki przez oddziały Czesława Stankiewicza „Komara” oraz Michała Tietiańca „Myśliwego”. Poległo tam kilkudziesięciu żołnierzy AK, a kilku z nich pochowano właśnie w Niewoniańcach.

Na cmentarzu we wsi Niewoniańce znajduje się pomnik mieszkańcom wsi, którzy zginęli z rąk partyzantów sowieckich i NKWD w latach 1943-1946. Został on ufundowany przez samorząd solecznicki oraz Solecznicki Rejonowy Oddział Związku Polaków na Litwie. Marmurowy krzyż na zamówienie samorządu solecznickiego wykonała białowacka spółka „Žybartuwa”. Widnieje na nim napis: „Pamięci mieszkańców Niewoniańc, którzy zginęli z rąk partyzantów sowieckich i NKWD w latach 1943-1946”. Lista pomordowanych do dzisiaj nie jest dokładnie znana, aczkolwiek można z pewnością mówić, że zamordowanych zostało nie mniej niż 20 osób. Dziesiątki po zakończeniu wojny zostały zesłane na Syberię.

Źródła:

http://www.tygodnik.lt/200644/wiesci1.html

http://www.odraniemen.org/