Procedury

Przepisy ustawy stosuje się także do osób, które na skutek innych okoliczności związanych z wojną rozpoczętą w 1939 r., były zmuszone opuścić byłe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z wnioskiem o wydanie decyzji, zgodnie z ustawą z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, występować mogą:

A. Właściciele (współwłaściciele) nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1.byli w dniu 1 września 1939 r. obywatelami polskimi i mieli miejsce zamieszkania na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów:

  1. a)  art. 3 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwym dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz. U. Nr 101, poz. 580) lub
  2. b) art. 24 Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz. U. z 1932 r. Nr 112, poz. 934), lub
  3. c)  § 3-10 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1934 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu co do § 2 ust. 3-5, z Ministrem Spraw Wojskowych co do §§ 20, 21, 22, 24 ust. 3, § 49 ust. 1 i 2, § 55 i § 56 oraz z Ministrem Spraw Zagranicznych co do § 18 ust. 1 i 2, § 51 i § 55, o meldunkach i księgach ludności (Dz. U. Nr 54, poz. 489),

2.posiadają obywatelstwo polskie;

  1. w przypadku śmierci właściciela (współwłaściciela) nieruchomości – prawo do rekompensaty  przysługuje wszystkim jego spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli posiadają oni obywatelstwo polskie. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty, następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej, albo w polskiej placówce konsularnej.Prawo do rekompensaty potwierdzone na podstawie niniejszej ustawy albo odrębnych przepisów jest niezbywalne.

Dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku

 

  1. Dowody, które świadczą o pozostawieniu mienia poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Dowodami takimi mogą być w szczególności:
  • urzędowy opis mienia;
  • orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny;
  • dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw;
  • w przypadku braku dokumentów , o których mowa wyżej, oświadczenia dwóch świadków, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub polskiej placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka. Świadkiem może być osoba, która zamieszkiwała w miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona, lub w miejscowości sąsiedniej, równocześnie świadkiem nie może być osoba bliska (w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami) właścicieli lub spadkobierców ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty.
  1. Dowody, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego:
  • Wydane przez władze polskie dokumenty, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego (np. kserokopia dowodu osobistego);
  1. Dowody  potwierdzające miejsce lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy. W przypadku, gdy wnioskodawcy są spadkobiercami zmarłych właścicieli również dowody potwierdzające miejsca zamieszkania tychże  właścicieli po przybyciu na obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku braku tych dowodów do wniosku dołącza się oświadczenie wnioskodawcy o miejscu lub miejscach zamieszkania tych osób.
  2. Złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania oświadczenie wnioskodawcy/wnioskodawców o dotychczasowym stanie realizacji prawa do rekompensaty;
  3. W przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej do wniosku należy dołączyć:
  • Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub o dziale spadku po zmarłym albo akt poświadczenia dziedziczenia wystawiony przez notariusza. Jeżeli z treści postanowienia o dziale spadku nie wynika jakie było ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego właściciela pozostawionej nieruchomości  przed śmiercią, niezbędne jest również dołączenie dowodu potwierdzającego ostatnie miejsce zamieszkania tej osoby (np. odpis aktu  zgonu);
  1. W przypadku zrzeczenia się uprawnionych na rzecz innej osoby – oświadczenie o wskazaniu osoby uprawnionej z podpisem poświadczonym notarialnie lub złożone przed organem administracji publicznej albo w polskiej placówce konsularnej.
  2. W przypadku uprzedniego nabycia na podstawie odrębnych przepisów, w ramach realizacji prawa do rekompensaty, własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa – dokumenty urzędowe poświadczające nabycie tych  nieruchomości.

Jeżeli wniosek nie spełnia powyższych wymogów wojewoda wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia wezwania.
Nie uzupełnienie braków w tym terminie spowoduje rozpatrzenie wniosku stosowną decyzją, w oparciu o zebrane dowody.

W przypadku, gdy niemożliwym staje się dotrzymanie powyższego terminu, strona może na podstawie art. 98 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) wnieść wniosek o zawieszenie postępowania.

Wojewoda, po wszczęciu postępowania dokonuje oceny spełnienia przez wniosek warunków ustawowych. Pozytywna ocena następuje w drodze postanowienia.
W postanowieniu Wojewoda wzywa wnioskodawcę do :

1) wskazania jednej z wybranych form realizacji prawa do rekompensaty. W przypadku wyboru świadczenia pieniężnego realizowanego w formie przelewu, wojewoda wezwie do wskazania numeru rachunku bankowego.

2) dołączenia do wniosku operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, w którym określono wartość nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego. Operat taki każdorazowo wykonywany jest na zlecenie i na koszt wnioskodawców. W przypadku uprzedniego nabycia nieruchomości Skarbu Państwa w ramach realizacji prawa do rekompensaty- wojewoda wezwie również do dołączenia operatu szacunkowego, w którym została określona wartość nabytego prawa własności nieruchomości albo wartość nabytego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i wartość położonych na niej budynków, a także innych urządzeń i lokali.
Operat szacunkowy sporządza rzeczoznawca majątkowy. Informacje na temat wyceny nieruchomości jak i osób posiadających uprawnienia zawodowe w tym zakresie zawarte są w serwisie internetowym  Ministerstwa Infrastruktury.

Formy realizacji prawa do rekompensaty

Obowiązujące przepisy prawa przewidują następujące formy realizacji prawa do rekompensaty:

  1. Zaliczenie wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej na poczet:
  • ceny sprzedaży nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, albo
  • ceny sprzedaży prawa użytkowania wieczystego przysługującego Skarbowi Państwa, albo
  • opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących własność Skarbu Państwa i ceny sprzedaży położonych na nich budynków oraz innych urządzeń lub lokali, albo
  • opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, o którym mowa w odrębnych przepisach, albo
  1. świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Funduszu Rekompensacyjnego

ZALICZENIA DOKONUJE SIĘ W WYSOKOŚCI 20% WARTOŚCI POZOSTAWIONYCH NIERUCHOMOŚCI, WYSOKOŚĆ ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNEGO STANOWI 20% WARTOŚCI POZOSTAWIONYCH NIERUCHOMOŚCI.

Dysponentem Funduszu Rekompensacyjnego jest  Minister  właściwy do spraw Skarbu Państwa

WYPŁATY ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNEGO DOKONUJE BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO ze środków Funduszu Rekompensacyjnego. Dane osób uprawnionych do otrzymania świadczenia pieniężnego wojewoda przekazywać będzie ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa, minister zaś przekaże je Bankowi Gospodarstwa Krajowego. Oznacza to, że świadczenia pieniężne nie są wypłacane przez Wojewodę.

 

Uwaga dla osób posiadających zaświadczenia i decyzje wydane przed dniem 7 października 2005 r.

Osoby, które posiadają zaświadczenia lub decyzje potwierdzające prawo do rekompensaty wydane na podstawie odrębnych przepisów i nie zrealizowały prawa do rekompensaty, występują do wojewody, który wydał decyzję lub do wojewody właściwego  ze względu na siedzibę starosty, który wydał zaświadczenie lub decyzję, z wnioskiem o ujawnienie w rejestrze, wybranej formy realizacji prawa do rekompensaty.

Na decyzji lub zaświadczeniu, o których mowa wyżej wojewoda zamieszcza adnotację o wybranej formie realizacji prawa do rekompensaty oraz o wysokości rekompensaty, dlatego niezbędne jest przesłanie lub przedłożenie oryginału posiadanego zaświadczenia lub decyzji.

Dane zawarte w rejestrach wojewódzkich, w tym dotyczące wybranej formy realizacji prawa do rekompensaty, wojewoda będzie przekazywać raz na kwartał, w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa, który prowadzi rejestr centralny.