Efektem podpisania w 1941 roku traktatu Sikorski – Majski było uwolnienie polskich jeńców aresztowanych przez sowietów po 17 września 1939 roku. Mieli oni stworzyć polską armię. W sumie z terenów ZSRR wyruszyło około 120 tysięcy osób – 41 tysięcy żołnierzy i około 74 tysiące cywilów. Na skutek wycieńczenia, z głodu i chorób znaczna część uwolnionych z sowieckiej niewoli w drodze do Europy zmarła.
Ługowoje (Stacja Ługowaja) było miejscem stacjonowania w 1942 r. 10. Dywizji Piechoty Armii Polskiej w ZSRR. Na miejscowym Cmentarzu prawosławnym, leżącym w pobliżu linii kolejowej, pochowano 49 żołnierzy polskich. Z ówczesnej kwatery zachowały się tylko niewielkie ziemne kopczyki, otoczone nowymi pochówkami prawosławnymi. Na cmentarzu została ustawiona tablica w języku rosyjskim oraz kazachskim o treści „Pamiętamy razem z polskim narodem” – ufundował ją przedstawiciel władz pobliskiego miasteczka Kułan , krzyż został ustawiony w 1998 r. W 2000 roku w ramach rekonstrukcji postawiono pomnik, na odtworzonych rzędach mogił ułożono płyty nagrobne z reliefem krzyża i tabliczkami imiennymi. Niestety, znane są tylko nazwiska żołnierzy, ponieważ informacje o ich śmierci zachowały się w archiwach armii Andersa, niewiele wiadomo o pochowanej na cmentarzach wojennych ludności cywilnej podróżującej wraz z Armią Andersa. Centralnym elementem cmentarza jest granitowy obelisk z orłem Wojska Polskiego. Na nim widnieje inskrypcja wyryta po kazachsku i po polsku: „Tu spoczywają żołnierze armii polskiej na wschodzie oraz cywile, byli więźniowie oraz łagiernicy, którzy zmarli w drodze do ojczyzny”. Kwaterę otoczono niskim, kamiennym murkiem.
Źródło:
http://www.polskieradio.pl
http://www.radaopwim.gov.pl


