„Przy drodze Pirczupie – Jaszuny, pow. 0,12 ha, stary cmentarz, częstokroć zwany cmentarzykiem powstańców. 14 lipca 1863 roku, obok Maceli, doszło do krwawej bitwy powstańców z wojskiem carskim, podczas której zginęło 22 powstańców. Pochowano ich na cmentarzu w Starych Macelach ustawiając dębowy krzyż.
Pomniki bojowników niepodległości
Pomniki bojowników o niepodległość 1794 — 1863.
Warszawa. 1929. Wydawnictwo ministerium robót publicznych
str 326
Na ziemi naszej pisane są dzieje nasze — czytelne dla tych, którzy wiedzą i pamiętają, trudne do odczytania dla niewiedzących lub nieobdarzonych pamięcią. str. 184-ej, gdzie ilustracja przedstawia mogiłę, znajdującą się we wsi Macele w woj. wileńskiem.
Na prostym krzyżu drewnianym przybita tam jest tablica z następującym napisem:
„Bezimiennemu bojownikowi wolności.
Tu spoczywa nieznany z nazwiska oficer/
Powstańców, raniony w zwycięskiej bi-/
twie z Moskalami w pierwszy dzień Zie-/
lonych Świątek 1863 r. pod wodzą/
Sendka”.
Bitwa stoczona była w ostępie leśnym
puszczy Rudnickiej (kwartał 77) u źró-/
dła rzeczki „Szpigujec”
Staraniem Nadleśnictwa Rudnickiego
krzyż ten wzniesiono dn. 14-go sierpnia
1921 r.
Przechodniu, wspomnij wdzięcznem ser-/
cem bohaterów, którzy ojczyźnie twej—
ofiarą krwi i życia — wolność wywal-/
czyli.”
Oto przykład, Jak należy robić. Takich „ostępów leśnych”, jak ten, w puszczy rudnickiej, jest niewątpliwie więcej, nie wszyscy bowiem polegli chowani byli na cmentarzach.
Ale i wśród odszukanych już i znanych mogił dużo jeszcze zrobić trzeba. Chcącym się do tego przyczynić ułatwią zadanie podane w księdze plany orientacyjne położenia mogił i pomników.
Z. Dębicki.”
źródło: https://www.soleczniki.pl/solecznickie-nekropolie
źródło zdjęć: https://www.naszapamiec.pl/miejsca/groby-powstancow-styczniowych-w-starych-macelach/